ในช่วงฤดูฝนของประเทศไทย หนึ่งในปัญหาที่สร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชนและองค์กรต่าง ๆ คือ “น้ำท่วมขัง” ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในพื้นที่อยู่อาศัย เขตอุตสาหกรรม และถนนสายสำคัญ สาเหตุหลักของน้ำท่วมส่วนใหญ่มาจากการที่ระบบระบายน้ำไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเมื่อท่อระบายน้ำเกิดการอุดตัน การ ลอกท่อ จึงกลายเป็นทางออกสำคัญที่ช่วยป้องกันน้ำท่วมได้อย่างตรงจุดและมีประสิทธิภาพ
1. ขจัดสิ่งอุดตันในท่อระบายน้ำ
ตลอดทั้งปี ระบบท่อระบายน้ำต้องรองรับทั้งฝุ่น ดิน ทราย เศษใบไม้ ขยะ และไขมันจากแหล่งต่าง ๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะตกค้างสะสมอยู่ภายในท่อและท่อพัก เมื่อเวลาผ่านไปจะกลายเป็นก้อนอุดตันขนาดใหญ่ ทำให้การระบายน้ำในช่วงฝนตกหนักเกิดปัญหา การลอกท่อช่วยกำจัดสิ่งอุดตันเหล่านี้ออกจากระบบ ช่วยเปิดทางให้น้ำสามารถไหลผ่านได้อย่างคล่องตัว
2. ช่วยให้น้ำไหลคล่องตัวขึ้น
เมื่อไม่มีสิ่งอุดตัน น้ำฝนที่ตกลงมาจะสามารถระบายออกจากพื้นที่ได้อย่างรวดเร็ว ไม่เกิดการสะสมหรือขังในพื้นที่ต่าง ๆ การลอกท่อช่วยให้ผิวท่อภายในสะอาด ไม่มีคราบตะกอนหรือขยะ ทำให้แรงดันน้ำไหลได้เต็มที่ ลดโอกาสที่น้ำจะเอ่อล้นขึ้นมาบนผิวถนนหรือพื้นอาคาร
3. ลดโอกาสการเกิดน้ำท่วมฉับพลัน
ในหลายพื้นที่ น้ำท่วมไม่ได้เกิดจากปริมาณฝนมากเพียงอย่างเดียว แต่อาจเกิดจากการที่ท่อระบายไม่สามารถรับมือกับปริมาณน้ำได้ทัน การลอกท่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบระบายในช่วงเวลาที่วิกฤต เช่น ฝนตกหนักติดต่อกัน หรือเกิดพายุฤดูร้อน เป็นการป้องกันน้ำท่วมฉับพลันซึ่งอาจสร้างความเสียหายอย่างรุนแรง
4. ป้องกันความเสียหายต่อทรัพย์สินและโครงสร้างพื้นฐาน
เมื่อเกิดน้ำท่วม นอกจากสร้างความไม่สะดวกสบายในการเดินทางหรือทำงานแล้ว ยังส่งผลเสียต่อทรัพย์สิน เช่น รถยนต์ เฟอร์นิเจอร์ ระบบไฟฟ้า พื้นบ้าน พื้นโรงงาน รวมถึงถนนและโครงสร้างพื้นฐานอื่น ๆ การลอกท่อจึงเป็นการลงทุนเพื่อลดความเสี่ยงที่จะต้องซ่อมแซมทรัพย์สินในภายหลัง
5. ป้องกันโรคภัยจากน้ำเสียที่ท่วมขัง
เมื่อน้ำท่วมขังนานหลายชั่วโมง น้ำสกปรกจะกลายเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค เช่น ไข้เลือดออก โรคฉี่หนู หรือโรคระบบทางเดินอาหาร โดยเฉพาะในพื้นที่ชุมชน โรงงาน หรือร้านค้า การลอกท่อจึงเป็นการควบคุมความสะอาดของพื้นที่ทางอ้อม ช่วยลดการเกิดโรคที่เกิดจากน้ำขัง
6. ช่วยให้ระบบบำบัดน้ำเสียทำงานได้ดีขึ้น
ท่อระบายน้ำบางแห่งเชื่อมโยงกับระบบบำบัดน้ำเสีย การอุดตันของท่อจะทำให้ระบบบำบัดต้องรับน้ำเกินขนาด ส่งผลให้ประสิทธิภาพการบำบัดลดลง และเกิดการปล่อยน้ำเสียกลับคืนสู่ธรรมชาติ การลอกท่อช่วยให้การส่งต่อน้ำไหลได้ตามปริมาณปกติ ไม่สร้างภาระเกินให้ระบบบำบัด
7. ส่งเสริมภาพลักษณ์ขององค์กรหรือชุมชน
สำหรับโรงงาน สำนักงาน หรือหน่วยงานราชการ หากมีน้ำท่วมขังเป็นประจำจะส่งผลเสียต่อภาพลักษณ์และความเชื่อมั่นจากผู้มาติดต่อ ไม่ว่าจะเป็นลูกค้า พนักงาน หรือประชาชนทั่วไป การดูแลเรื่องลอกท่อและระบบระบายน้ำสม่ำเสมอจะทำให้สถานที่ดูเป็นระเบียบ มีความพร้อม และน่าเชื่อถือ
8. เป็นส่วนหนึ่งของการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน
การลอกท่อเป็นหนึ่งในมาตรการบริหารจัดการน้ำฝนและน้ำทิ้งอย่างยั่งยืน หากทำควบคู่กับการวางระบบท่อที่ดี และการป้องกันการทิ้งขยะลงท่อ จะช่วยให้ระบบระบายน้ำของเมืองหรือพื้นที่ชุมชนสามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ เช่น ฝนตกหนัก หรือภาวะน้ำหลากในอนาคตได้อย่างยั่งยืน
9. เป็นการบำรุงรักษาเชิงป้องกันที่ต้นทุนต่ำ
การลอกท่อมีค่าใช้จ่ายต่ำกว่าการรอให้ระบบเสียหายแล้วจึงซ่อมแซมมาก หากปล่อยให้ระบบท่อเสียจนต้องรื้อเปลี่ยนใหม่ ค่าใช้จ่ายจะสูงกว่าหลายเท่า และยังต้องเสียเวลาในการหยุดใช้งานพื้นที่ การลอกท่อเป็นการซ่อมบำรุงเชิงป้องกันที่ให้ผลคุ้มค่าในระยะยาว
10. ช่วยให้เทศบาลหรือหน่วยงานรัฐวางแผนได้แม่นยำ
หากทำการลอกท่อและบันทึกข้อมูลอย่างสม่ำเสมอ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถใช้ข้อมูลเหล่านี้ในการวางแผนพัฒนาเมือง เช่น การขยายท่อ การเพิ่มบ่อพัก หรือการจัดการจุดเสี่ยงน้ำท่วมให้แม่นยำยิ่งขึ้น
สรุป
การลอกท่อเป็นมากกว่าการทำความสะอาดทั่วไป แต่คือ กลยุทธ์สำคัญในการป้องกันน้ำท่วม ทั้งในระดับบ้านเรือน ชุมชน โรงงาน และองค์กร การดำเนินการอย่างสม่ำเสมอ ไม่เพียงแค่ช่วยให้พื้นที่แห้งสะอาด แต่ยังป้องกันความเสียหายทั้งทางเศรษฐกิจ สุขภาพ และสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
ดังนั้น หากคุณเป็นเจ้าของโรงงาน เจ้าของบ้าน หรือผู้บริหารอาคาร อย่ารอให้ฝนตกหนักแล้วจึงหาทางแก้ ควรลงมือ “ลอกท่อ” เป็นประจำก่อนจะเกิดปัญหา เพื่อปกป้องพื้นที่ของคุณจากภัยน้ำท่วมอย่างมีประสิทธิภาพ